Αυτισμός και εφηβεία. Ρομαντικές σχέσεις και συναισθήματα.

Κύριο γνώρισμα της εφηβείας είναι το "ξύπνημα" των ρομαντικών συναισθημάτων και η ερωτική έλξη από κάποιο άλλο πρόσωπο. Κατά την ηλικιακή αυτή περίοδο οι ορμόνες δουλεύουν εντατικά προκειμένου να ολοκληρώσουν την ωρίμανση των αναπαραγωγικών οργάνων μέχρι την ενηλικίωση.

Στην φάση αυτή… έρχεται και ο έρωτας να χτυπήσει την πόρτα! Αρχικά το συναίσθημα αυτό είναι επιδερμικό, περιστασιακό και αθώο. Όσο πλησιάζουμε όμως στην ενηλικίωση το συναίσθημα αυτό γίνεται δυνατότερο, μονιμότερο και περισσότερο στοχευμένο.

Οι αυτιστικοί έφηβοι δεν εξαιρούνται από αυτό το «ξύπνημα». Οι ορμόνες τους λειτουργούν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, όμως η κατανόηση του έρωτα και των ρομαντικών συναισθημάτων και η αναγνώρισή τους τόσο στον ίδιο τους τον εαυτό όσο και στο επιθυμητό πρόσωπο συχνά χρειάζεται καθοδήγηση.

Πώς βοηθάμε τους αυτιστικούς εφήβους να κατανοήσουν τα ερωτικά συναισθήματα

Αρχικά μπορεί να χρειαστεί να εξηγήσουμε τι σημαίνει ρομαντική και σωματική έλξη. Ότι δηλαδή είναι φυσιολογικό να σκέφτεται διαρκώς το άτομο από το οποίο έλκεται, πως μπορεί να νιώθει έναν «κόμπο» στο στομάχι και να έχει εντονότερους παλμούς όταν πρόκειται να το συναντήσει.

Πρέπει επίσης να εξηγήσετε ότι κάποιοι άνθρωποι έλκονται σεξουαλικά από άτομα του αντίθετου φύλου, κάποιοι έλκονται από άτομα του ίδιου φύλου και κάποιοι έλκονται και από τα δύο. Η σεξουαλικότητα του παιδιού σας μπορεί να είναι διαφορετική από τις προσδοκίες σας, αλλά το να αποδεχτείτε τη σεξουαλικότητα του παιδιού σας είναι καλό για την υγιή ανάπτυξη του και για τη μεταξύ σας σχέση.

Οι αυτιστικοί έφηβοι μπορεί επίσης να δυσκολεύονται να καταλάβουν ότι οι άνθρωποι μπορεί να ντρέπονται να εκφράσουν τα βαθιά και ρομαντικά συναισθήματά τους για κάποιον. Οι έφηβοι δεν δείχνουν πάντα αυτά τα συναισθήματα εξωτερικά. Αυτό μπορεί να δυσκολέψει τους αυτιστικούς εφήβους να καταλάβουν πώς νιώθει κάποιος!

Αν διαπιστώσουμε  πως ο έφηβος έχει ρομαντικά συναισθήματα για κάποιον, ίσως χρειαστεί επίσης να τον βοηθήσουμε να καταλάβει αν αυτό το άτομο έχει ρομαντικά συναισθήματα για τον ίδιο. Ίσως χρειαστεί επίσης να εξηγήσουμε ότι αν κάποιος του χαμογελάσει και του μιλήσει, δεν σημαίνει πάντα ότι το άλλο άτομο ενδιαφέρεται ρομαντικά, μπορεί απλά να απολαμβάνει την παρέα του φιλικά!

Βοηθάει να πείτε μια σχετική ιστορία από τις δικές σας εμπειρίες ή να δείτε μαζί μια κατάλληλη ταινία και να συζητήσετε. Μπορείτε επίσης να δείξετε εικόνες δυο ανθρώπων που έλκονται ερωτικά π.χ. εικόνες που δείχνουν ένα άτομο να γέρνει προς το μέρος του ατόμου που τον ενδιαφέρει, που γελάει με τα αστεία του, που αγγίζει τα μαλλιά του ή το χέρι του και που γενικότερα προσπαθεί να βρίσκεται κοντά του και προσπαθεί να κάνουν πράγματα μαζί.

Ταυτόχρονα είναι σημαντικό να οπτικοποιήσουμε και τις αντίθετες έννοιες, πώς δηλαδή συμπεριφέρεται κάποιος που δεν ενδιαφέρεται π.χ. στέκεται σε απόσταση, δεν απαντάει όταν του μιλάμε και γενικότερα αποφεύγει να περνάει χρόνο μαζί μας. Τέλος είναι απαραίτητο να εξηγήσουμε ότι εάν ο ίδιος χαμογελά και είναι πολύ φιλικός προς κάποιον, αυτό το άλλο άτομο μπορεί να πιστεύει ότι έχουμε ρομαντικά συναισθήματα.

 

Πώς βοηθάμε τους αυτιστικούς εφήβους να εκφράσουν την έλξη και τα ρομαντικά συναισθήματα.

Επειδή οι αυτιστικοί έφηβοι μπορεί να δυσκολεύονται να κατανοήσουν τους κοινωνικούς κανόνες, τις λέξεις ή τη γλώσσα του σώματος των ανθρώπων, μπορεί μερικές φορές να καταλήγουν να εκφράζουν και να αντιλαμβάνονται με λάθος τρόπο τα συναισθήματα τόσο τα δικά τους όσο και των άλλων.

Για τον λόγο αυτό χρειάζονται συχνά σαφείς εξηγήσεις για το τι είναι κατάλληλο και τι όχι. π.χ. μπορεί ο έφηβος να τηλεφωνεί πολύ συχνά ή να στέλνει μηνύματα στο πρόσωπο που τον ενδιαφέρει ενώ εκείνο να μην ανταποκρίνεται θετικά. Μπορεί επίσης να επιμένει να συναντήσει ένα άτομο κι εκείνο να έχει αρνηθεί μερικές φορές με ασήμαντες δικαιολογίες.

Εξηγούμε λοιπόν ότι εκφράζουμε με λόγια και πράξεις την επιθυμία μας π.χ. θέλω να συναντηθούμε, θέλω να μιλήσουμε, περιμένοντας να ανταποκριθεί θετικά και το άλλο πρόσωπο. Αν κάποιος πει «όχι», δεν επιμένουμε!

Και σε αυτή την περίπτωση η οπτικοποίηση των εικόνων μπορεί να βοηθήσει.

 

Πώς διαχειριζόμαστε τα αισθητηριακά θέματα στις ρομαντικές σχέσεις

Τα αισθητηριακά ζητήματα μπορούν να επηρεάσουν τις ρομαντικές σχέσεις των αυτιστικών νέων. Για παράδειγμα, εάν ο έφηβος δεν αισθάνεται άνετα να αγκαλιάζει άλλους ανθρώπους, αυτό επηρεάζει τους τρόπους με τους οποίους το παιδί μπορεί να εκφράσει στοργή και έλξη. Σε ορισμένα παιδιά δεν αρέσει να τα αγγίζουν, και αυτό είναι εντάξει. Όπως αντίθετα μερικά παιδιά μπορούν να νιώσουν άνετα με το άγγιγμα.

Οι γονείς θα μπορούσατε να δοκιμάσετε να «απευαισθητοποιήσετε» το παιδί σας . Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει το να κάθεστε κοντά στο παιδί σας, οπουδήποτε θα το ανεχτεί με χαρά. Στη συνέχεια, αυξήστε τη σωματική σας επαφή με το παιδί σας – για παράδειγμα, θα μπορούσατε να αγγίξετε το χέρι του παιδιού σας για μικρό χρονικό διάστημα. Θα μπορούσατε να συνεχίσετε αυτό για μήνες ή και χρόνια μέχρι το παιδί σας να μπορέσει να αντέξει μια αγκαλιά από εσάς.

Μην ξεχνάτε πως μπορεί το παιδί να δέχεται μια αγκαλιά από τους γονείς του αλλά όχι από οποιονδήποτε άλλο, όμως μπορεί να συμβεί και το αντίθετο. Έχει αποδειχτεί ότι ζώα συντροφιάς βοηθούν σε μεγάλο βαθμό άτομα με αυτισμό να εξοικειωθούν με το άγγιγμα.

Τέλος, μπορούμε να εξηγήσουμε στους εφήβους ότι σε κάποιους τους αρέσει να τους αγγίζουν ενώ σε άλλους όχι. Βοηθάει πολύ να εξηγήσουμε εμείς οι ίδιοι πώς νιώθουμε όταν κάποιος μας αγγίζει και ότι έχει διαφορά το ρομαντικό άγγιγμα από τα άλλα. Πολύ σημαντικό να επισημάνουμε ότι είναι εντάξει να μη νιώθουμε άνετα να μας αγγίζουν!

Κλείνοντας πρέπει να σημειώσουμε ότι οι γονείς αυτιστικών παιδιών και ειδικοί επιστήμονες αναφέρουν πως είναι καλή ιδέα να μιλήσουμε για τη σεξουαλικότητα πριν αρχίσουν να σκέφτονται τα αυτιστικά παιδιά για το σεξ. Είναι επίσης σημαντικό να μιλήσετε στο αυτιστικό παιδί σας για τη σεξουαλικότητα και την αλλαγή των σχέσεων με τρόπο που το παιδί σας μπορεί να καταλάβει.