Μιλώντας στα παιδιά για το πορνό

Η σκηνή που ακολουθεί, έχει παιχτεί σε πολλές ταινίες και σειρές της τηλεόρασης.

Ένα αγόρι Λυκείου φλερτάρει με ένα κορίτσι. Είναι ευγενικός και της φέρεται  με σεβασμό. Εκείνη το αποδέχεται με ενθουσιασμό. Όταν όμως ετοιμάζονται για να έχουν την πρώτη τους σεξουαλική επαφή τα πράγματα αρχίζουν να παίρνουν βίαιη τροπή.

Το μέχρι πρότινος τρυφερό αγόρι, την πετάει στο κρεβάτι, της πιέζει τα χέρια ψηλά, την πιάνει από τον λαιμό - χωρίς να νοιάζεται για τις διαμαρτυρίες της πως πνίγεται. Ευτυχώς σε αυτή την περίπτωση, το κορίτσι έχει την άνεση να τον σπρώξει και να του πει ένα αποφασιστικό «σταμάτα». Το αγόρι αμέσως σταματά και της ζητάει συγγνώμη. Όταν τον ρωτάει με δυσπιστία γιατί τα έκανε όλα αυτά, εκείνος απαντάει ειλικρινά: «Νόμιζα ότι έτσι θα σου άρεσε».

Η σκηνή αυτή αποτυπώνει τέλεια το πόσο η εύκολη πρόσβαση στην βιομηχανία του πορνό (μέσω διαδικτύου), επηρεάζει την αντίληψη των νέων περί της σεξουαλικής πραγματικότητας και καθορίζει τις εμπειρίες τους. Τέτοιου τύπου σκηνές, συνδέουν την κακή ή ελλιπής πληροφόρηση των νέων, που δεν έχουν ιδέα περί υγιών σεξουαλικών συμπεριφορών με την κακή και λανθασμένη υπερέκθεση στις σεξουαλικές συμπεριφορές που βλέπουν στο διαδίκτυο και είναι ανά πάσα στιγμή διαθέσιμες.

Η Emily F. Rothman, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Βοστόνης και ερευνήτρια πρόληψης της σεξουαλικής βίας δηλώνει: 

«Οι γονείς τείνουν να υποτιμούν πόσα ξέρουν και έχουν δει οι έφηβοί τους»

Από τη στιγμή που τα παιδιά έχουν μη ελεγχόμενη έκθεση στο διαδίκτυο η πιθανότητα να έχουν δει πορνό είναι μεγάλη. Μια αμερικανική αντιπροσωπευτική μελέτη το 2007 διαπίστωσε ότι το 42% των παιδιών ηλικίας 10 έως 17 ετών που χρησιμοποιούσαν το διαδίκτυο είχαν εκτεθεί σε διαδικτυακό πορνό τον περασμένο χρόνο, με το 66% αυτής της ομάδας να αναφέρει ακούσια έκθεση σε αυτό.

Σε γενικές γραμμές, το βάρος της αντιμετώπισης των δυνητικά επιβλαβών μηνυμάτων και της παραπληροφόρησης του πορνό έχει πέσει στους γονείς, οι οποίοι έχουν λίγους πόρους για να τους βοηθήσουν να το κάνουν με επιτυχία. Μιας και δεν υπάρχει μέριμνα της πολιτείας υποχρεωτικό πρόγραμμα σπουδών για τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση.

«Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι το πορνό δεν είναι κάτι μικρό και ασήμαντο πια», είπε. «Έχει γίνει ένα σημαντικό μέρος της κυρίαρχης, καθημερινής κουλτούρας. Ως γονείς, πρέπει να κάνουμε αυτές τις συζητήσεις, να σταματήσουμε να προσποιούμαστε ότι δεν συμβαίνει ή δεν υπάρχει. Πρέπει να μιλήσουμε στα παιδιά μας για όσα δεν μας αρέσουν στο mainstream πορνό γιατί υπάρχει εκεί έξω».

-Πότε πρέπει να το κάνουμε αυτό;

Δεν υπάρχει ποτέ ιδανική στιγμή. Η επιτακτική ανάγκη για τους γονείς να μιλήσουν στα παιδιά τους για το πορνό είναι απλή: Αν δεν το κάνετε εσείς, κανείς δεν θα το κάνει! Τους αφήνετε να πλοηγηθούν μόνοι τους σε έναν μπερδεμένο, δυνητικά επικίνδυνο εικονικό χώρο. «Το πρόβλημα προέρχεται από την απεριόριστη πρόσβαση στο πορνό στο διαδίκτυο και την έλλειψη εργαλείων, προς το παρόν, που να βοηθούν τους νέους να το κατανοήσουν», είπε η Rothman.

Αρκετές μελέτες δείχνουν ότι η γενική έλλειψη ολοκληρωμένης σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης κάνει τους νέους να βλέπουν το πορνό ως εκπαιδευτικό μέσο. Η πλειονότητα των μαθητών που ασχολούνται με το πορνό, για παράδειγμα, ανέφερε το πορνό ως την κύρια πηγή πληροφοριών γύρω από το σεξ.

«Αλλά η απουσία οποιασδήποτε επίσημης σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης που να περιλαμβάνει τον μηχανισμό του πώς να κάνετε σεξ, οδηγεί πολλούς νέους να στρέφονται  στο πορνό νομίζοντας ότι αυτός είναι ο τρόπος που πρέπει να κάνουν πάντα σεξ».

Πώς λοιπόν μιλάμε στο παιδί μας στην εποχή του διαδικτυακού πορνό;

Το κλειδί είναι να μην σωπάσουμε. Το πορνό έχει μεγαλύτερη επιρροή όταν δεν μιλάμε για αυτό. Αντί να ακολουθείτε μια προσέγγιση βασισμένη στο φόβο αυτό το άρθρο θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε τον τρόπο επιρροής σας και να δημιουργήσετε ευκαιρίες να προωθήσετε ομιλίες χωρίς ντροπή που επιτρέπουν περαιτέρω συνομιλίες με ένα παιδί ή έναν έφηβο.⁠ 

Πότε ξεκινάω τις συζητήσεις;

Οι συζητήσεις παρέχουν στους νέους τις δεξιότητες που αυξάνουν την ασφάλειά τους ενώ βρίσκονται στο διαδίκτυο και τους βοηθά να βλέπουν με κριτική ματιά το περιεχόμενο που συναντούν. Ξεκινήστε νωρίς, όπως με το να τους βοηθήσετε να καταλάβουν πώς να χρησιμοποιούν μια συσκευή ή ποια μηνύματα πρέπει να λαμβάνουν όταν παρακολουθούν τις αγαπημένες τους εκπομπές, όλα αποτελούν μέρος των δομικών στοιχείων που οδηγούν σε μελλοντικές συζητήσεις για το πορνό.

Δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη ηλικία για να ξεκινήσετε.

Ιδανικά:

• πριν από την έναρξη της εφηβείας

• όταν ένα παιδί έχει πρόσβαση σε συσκευές ή στο διαδίκτυο

• εάν περνούν χρόνο χωρίς επίβλεψη με συνομήλικους ή με μεγαλύτερους εφήβους

• όταν εκφράζουν περιέργεια για θέματα σεξουαλικής υγείας

Για πολλές οικογένειες αυτό σημαίνει ότι ξεκινάτε συνομιλίες πριν από την ηλικία των 8 ετών. Εάν έχετε παιδί στην προεφηβεία ή στην εφηβεία και δεν έχετε ξεκινήσει τις συζητήσεις, μην ανησυχείτε, δεν είναι αργά. Συνεχίστε να διαβάζετε.

Και αν μεγαλώνετε βρέφος ή νήπιο, μην υποθέτετε ότι αυτό το κείμενο δεν είναι για εσάς. Τα πρώτα χρόνια της ζωής ενός παιδιού, και ακόμη και πριν γίνουμε γονείς ή φροντιστές, είναι τέλειες στιγμές για να προετοιμαστούμε για μελλοντικές ομιλίες κάνοντας στον εαυτό μας ερωτήσεις όπως: 

• Πώς ορίζω το πορνό; 

• Ποιο ρόλο έχει παίξει στη ζωή μου η πορνογραφία;

• Τι μηνύματα σχετικά με το πορνό θέλω να καταλάβει το παιδί μου με την πάροδο του χρόνου;

Η εναρμόνιση αξιών και στρατηγικών με άλλους φροντιστές του παιδιού σας μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να αισθανθείτε πιο προετοιμασμένοι για το δρόμο μπροστά σας.

Τι μπορώ να πω;

Όπως όλα τα άλλα θέματα σεξουαλικής υγείας, η καλύτερη προσέγγιση είναι μέσω πολλών συνομιλιών με την πάροδο του χρόνου, όχι μόνο μιας συνομιλίας. Οι νέοι συχνά απευθύνονται στο Διαδίκτυο για απαντήσεις επειδή το Google και το πορνό δεν θα τους ντροπιάσουν για την περιέργειά τους. Το να παραμένετε ανοιχτοί στις ερωτήσεις ενός παιδιού και να παρέχετε ειλικρινείς πληροφορίες σας κάνει προσιτούς.

Παρόλο που δεν υπάρχει συγκεκριμένο σενάριο να ακολουθήσετε ακολουθούν μερικά παραδείγματα γλώσσας που πρέπει να χρησιμοποιηθούν στα αντίστοιχα στάδια ανάπτυξης:

• Νηπιαγωγείο και Δημοτικό (ηλικίες 4-10)

"Είναι φυσιολογικό να είσαι περίεργος για τα σώματα των άλλων και το δικό σου. Αν συναντήσετε ποτέ φωτογραφίες ή βίντεο με άτομα γυμνά ή που αγγίζουν τα γεννητικά όργανα ή τα ιδιωτικά τους μέρη αυτό ονομάζεται πορνογραφία ή πορνό. Αυτές οι εικόνες είναι για ενήλικες και όχι για παιδιά. Αν τύχει να δεις τέτοια πράγματα θα ήθελα να απενεργοποιήσετε τη συσκευή ή να απομακρυνθείτε από αυτήν και να ενημερώσετε εμένα ή έναν άλλο έμπιστο ενήλικα, ώστε να μπορέσουμε να σας εξηγήσουμε τι είδατε."

• Προεφηβεία και εφηβεία (ηλικίες 11 και άνω) 

"Θέλω να κάνω μια συζήτηση μαζί σου για κάτι. Αν νιώθεις περίεργα στην αρχή αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό. Πρόκειται για το πορνό. Είναι εύκολη η πρόσβαση σε αυτό και για αυτό θέλω να βεβαιωθώ ότι γνωρίζεις κάποια πραγματικά στοιχεία επειδή δεν δείχνει το σεξ, τα σώματα ή τις σχέσεις με ρεαλιστικούς τρόπους. Τι έχεις ακούσει για το πορνό;"

Ο στόχος είναι να προετοιμάσουμε τους νέους για αυτό που μπορεί να δουν ή να ακούσουν και να είμαστε σαφείς μαζί τους σχετικά με τα βήματα που πρέπει να κάνουν εάν συναντήσουν κάποιο τέτοιο βίντεο ή εικόνα ή αν έχουν ερωτήσεις σχετικά με το σώμα ή το σεξ.

Τι γίνεται αν μάθω ότι το παιδί μου έχει δει πορνό;

Εάν το παιδί σας είναι περίεργο να δει, ψάχνει ή έχει πέσει πάνω σε διαδικτυακό πορνό αυτό δεν είναι σημάδι ότι έχετε αποτύχει ως γονέας. Πάρτε μια ανάσα. Οι σεξουαλικές συμπεριφορές στην παιδική ηλικία μπορούν να προκαλέσουν συναισθήματα σε πολλούς ενήλικες, ειδικά αν έχετε βιώσει σεξουαλική κακοποίηση ή τραύματος. Όσο πιο ήρεμοι και λιγότερο αντιδραστικοί αισθάνεστε και είστε τόσο καλύτερα μπορείτε να ανταποκριθείτε αποτελεσματικά.

• Καθησυχάστε τα. «Είναι απολύτως φυσιολογικό να είσαι περίεργος για το σώμα και το σεξ.»⁠

• Ονομάστε το. «Τα βίντεο ή οι φωτογραφίες γυμνών ανθρώπων στο διαδίκτυο ονομάζονται πορνό και το πορνό δεν είναι φτιαγμένο για παιδιά. Μπορεί να στείλει ανθυγιεινά, μη ασφαλή και μπερδεμένα μηνύματα σχετικά με το σώμα και το σεξ.»

• Παρέχετε ασφαλείς εναλλακτικές λύσεις. "Αν θέλετε να μάθετε για το σώμα ή το φύλο, εδώ είναι μερικές ασφαλείς επιλογές κατάλληλες για την ηλικία σας και θα σας βοηθήσουν να μάθετε."

• Δείτε για εναλλακτικές λύσεις μαζί, όπως βιβλία ή άλλες πηγές στο διαδίκτυο.

"Θα σας βοηθήσω να παραμείνετε ασφαλέστεροι στο διαδίκτυο, ρυθμίζοντας γονικούς ελέγχους στις συσκευές που χρησιμοποιείτε. Αυτό θα σας διευκολύνει να παραμείνετε ασφαλείς στο διαδίκτυο."

• Άλλες επιλογές μπορεί να περιλαμβάνουν τον προσδιορισμό συγκεκριμένων ωρών της ημέρας ή χώρων εντός του σπιτιού που μπορεί να πραγματοποιηθεί η χρήση της συσκευής. Συζητώντας αυτό μαζί τους βοηθά να αισθάνονται ασφαλείς αντί επιτήρησης ή ελέγχου.  

• Βοηθήστε τα να προσδιορίσουν το σχέδιο ασφαλείας τους.

«Αν συναντήσετε ξανά πορνό ή θέλετε να μάθετε περισσότερα για το σώμα ή το σεξ, τι μπορείτε να κάνετε;» 

• Προσπαθήστε να καταλάβετε και να μάθετε περισσότερα .

«Τι ερωτήσεις έχετε σχετικά με αυτό που είδατε ή τι είδατε; Πώς μπορώ να σε βοηθήσω με τις ερωτήσεις σου;"

• Επικυρώστε αυτή την εμπειρία συζήτησης που είχατε μαζί. "Είμαι χαρούμενος ως γονέας που έχουμε την ευκαιρία τώρα να μιλήσουμε για αυτό." και κρατήστε την πόρτα ανοιχτή για περισσότερες συζητήσεις στο μέλλον.

Αν το παιδί μου παρακολουθεί πορνό, θα εθιστεί;

Εάν ο νέος σας έχει πρόσβαση σε πορνό, δεν είναι αποκλίνων ή εξαρτημένος. Το να μάθετε ότι εκτέθηκε στο πορνό ή κάνει χρήση της πορνογραφίας είναι μια ευκαιρία να ξεκινήσετε ή να εμβαθύνετε στις συνομιλίες σας σχετικά με τα σώματα, τη συγκατάθεση, την ασφάλεια στο διαδίκτυο και το σεξ.⁠ 

Αν και η παρακολούθηση πορνό μπορεί να ενεργοποιήσει τη διέγερση και να διεγείρει την απελευθέρωση νευροδιαβιβαστών, όπως η ντοπαμίνη, που προκαλούν ευχάριστες αισθήσεις (μια αντίδραση παρόμοια στον εγκέφαλο όπως όταν καταναλώνονται φάρμακα ή τρόφιμα ή όταν απολαμβάνουμε την εγγύτητα με άλλους) δεν είναι ισοδύναμο με τη χημική εξάρτηση.

Η χρήση πορνό μπορεί να είναι μια μορφή διαφυγής ή ως τρόπος αντιμετώπισης του υποκείμενου άγχους ή καταθλιπτικών συμπτωμάτων. Η ρίζα του ζητήματος δεν είναι το πορνό. Το πορνό είναι ο περισπασμός σε αυτό που το άτομο αποφεύγει ή σε αυτό το οποίο το άτομο δυσκολεύεται να αντιμετωπίσει.

Είναι σημαντικό να είμαστε ξεκάθαροι ως προς αυτό.Αν χρησιμοποιούμε γλώσσα όπως «εθισμός» όταν μιλάμε για σεξ ή πορνό, στέλνουμε ένα ψεύτικο, βασισμένο στην ντροπή μήνυμα στους νέους ανθρώπους ότι δεν έχουν τον έλεγχο των επιλογών τους και ότι η περιέργειά τους για το φύλο και το σώμα είναι λάθος.

Τι μηνύματα πρέπει να δίνω όταν μιλάω στο παιδί μου για το πορνό;

Υπάρχουν πολλές συζητήσεις και στιγμές διδασκαλίας. Προσπαθήστε να μην κάνετε κήρυγμα καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ένα νέο άτομο που θα κλειδώσει σε αυτά που λέτε. Ακολουθούν μερικά από τα πολλά πιθανά σημεία που θα βοηθήσουν ένα νεαρό άτομο να αναπτύξει μια κριτική ματιά απέναντι στην πορνογραφία.

• Μπορεί να διαπιστώσετε ότι σας αρέσει να βλέπετε σεξουαλικές εικόνες ή μπορεί και όχι. Και τα δύο συναισθήματα μπορεί να είναι φυσιολογικά.

• Το πορνό είναι φτιαγμένο για ψυχαγωγία ενηλίκων και όχι για εκπαίδευση. Δεν είναι φτιαγμένο για παιδιά ή νέους.

• Το πορνό δεν παρέχει ακριβή αναπαράσταση των σωμάτων, της συνεύρεσης, της συναίνεσης ή των σχέσεων. Αυτό μπορεί να είναι επιβλαβές για πολλούς λόγους, ένας είναι ότι αν το παρακολουθήσουν οι νέοι, μπορεί να πιστεύουν ότι αυτές οι απεικονίσεις είναι οι τυπικές ή οι αναμενόμενες.

• Τα σώματα που εμφανίζονται σε πορνοταινίες δεν είναι πάντα αντιπροσωπευτικά.Για παράδειγμα, συχνά παρουσιάζει άτριχα γεννητικά όργανα, χειρουργικά διευρυμένο στήθος ή/και πέος.

• Το πορνό συχνά κατηγοριοποιεί άτομα και σεξουαλικές εμπειρίες με βάση επιβλαβή στερεότυπα.

• Οι σεξουαλικές ή στενές σχέσεις απαιτούν συναίνεση για να είστε υγιείς. Αυτό περιλαμβάνει εμπιστοσύνη, σεβασμό, επικοινωνία και αίσθημα ασφάλειας μεταξύ των εταίρων. Το πορνό συχνά δεν το δείχνει αυτό. 

• Το πορνό συχνά δεν δείχνει ασφαλέστερες σεξουαλικές πρακτικές, όπως προφυλακτικά, αντισύλληψη ή συζητήσεις μεταξύ των συντρόφων σχετικά με αυτά.

• Το πορνό συχνά εμφανίζει βία, υβριστική γλώσσα και επικίνδυνες σεξουαλικές πράξεις, ειδικά προς τις γυναίκες. Υπάρχουν ηθικές εκδοχές πορνό που μπορούν να προσφέρουν πιο υγιείς απεικονίσεις του σεξ για ψυχαγωγικούς σκοπούς, αλλά αυτές οι εκδοχές συχνά δεν είναι αυτές που καταλήγουν στις αρχικές διαδικτυακές αναζητήσεις. 

• Οι άνθρωποι που εργάζονται συναινετικά στη βιομηχανία της σεξουαλικής εργασίας αξίζουν να έχουν ασφαλείς, ισότιμες συνθήκες απασχόλησης, να αποζημιώνονται δίκαια για την εργασία τους και να γίνονται σεβαστοί. Οι δωρεάν ιστότοποι πορνό δεν εγγυώνται ασφάλεια ή ηθική μεταχείριση για τους εργαζομένους.

• Κανείς δεν πρέπει ποτέ να αναγκάσει ή να εξαναγκάσει άλλο άτομο να παρακολουθήσει πορνό.

Όταν οι νέοι γνωρίζουν τι είναι το πορνό, ποιος το δημιουργεί, γιατί είναι ανησυχητικό για τα παιδιά να παρακολουθούν και τι να κάνουν όταν το συναντήσουν, είναι καλύτερα προετοιμασμένοι στις αποφάσεις τους. Απαντώντας με τρόπους που δεν εμπεριέχουν ντροπή κρατά τον διάλογο ανοιχτό και καθιστά σαφές σε ένα παιδί ότι είστε ένας έμπιστος ενήλικας στον οποίο μπορούν να βασιστεί για υποστήριξη και καθοδήγηση στην πορεία της ζωής του.

Πηγή: sexpositivefamilies

Πηγή: How to talk to kids and teens about porn